Filosofie achter onze rassenontwikkeling
Plantera heeft in haar korte bestaan inmiddels een mooie basis aan rassen, zaailingen en geniteurs opgebouwd. Vanuit de start, met alleen rassen en zaailingen in het segment 'tafel/retail' (koelvers/convenience en specialties zijn onderdeel van tafel/retail), zijn we nu breder in de markt vertegenwoordigd met ook rassen en vergevorderde zaailingen in de segmenten chips, frites, tafel export en zetmeel. Door middel van kruisingen en selectie proberen we verbeteringen te bewerkstelligen in tolerantie en weerbaarheid tegen biotische en abiotische stressfactoren, kwaliteit in verwerking en bewaarbaarheid en netto opbrengsten per hectare.
Het proces door het jaar
Selectie en vooronderzoek
De zoektocht naar het juiste genetisch materiaal gaat jaarrond door, waarbij we diverse input gebruiken:
- De resultaten van de analyse van vorig jaar, vormen de basis van studie & vooronderzoek voor dit jaar. Welke rassen gaan we verder kweken en welke vallen af. Daarnaast doen we nieuwe kruisingen o.b.v. studie en onderzoek.
- We volgen de ontwikkelingen in de markt en kijken welke interessante nieuwe rassen met verbeterde eigenschappen op de markt komen. We beoordelen of deze combinatie van eigenschappen een aanvulling kan zijn op onze eigen gene pool.
- We bezoeken proefvelden in binnen- en buitenland, bij voorkeur met en bij de klanten. Dit levert goede ras- en marktinformatie op. Proefzendingen met de meest veelbelovende zaailingen naar onze klanten zijn daarom essentieel.
- Basisveredeling is een activiteit van de lange adem. Voor de phytophthora resistentie hebben we daarom geïnvesteerd in deelname in Bio-impuls. In dit project worden resistentiegenen uit wilde verwante soorten ingekruist in de onze bekende aardappel. De zaden, klonen en geniteurs zijn beschikbaar voor kruisen en selectie.
- Sommige zaailingen in de screeningsvelden zijn niet direct raswaardig, maar blinken wel uit in 1 of meerdere eigenschappen. Zaak is deze te determineren en mogelijk te gebruiken als geniteur.
Het kruisen
Tijdens de voorstudie is bepaald met welke geniteurs (ouders) gekruist zal worden. Deze zijn geselecteerd op basis van de eigenschappen van die ouders, in de hoop dat de goede eigenschappen van beide ouders samen komen in de nieuwe zaailingen. Bij alle stappen wordt goed bijgehouden om welke ouders het gaat, zowel bij de knollen als bij de kruisingen.
1. Planten in de kas opkweken tot ze bloeien
Per pot wordt 1 aardappel (geniteur) gepoot op een steen. Dit maakt het eenvoudiger om de nieuwe knollen te verwijderen, zodat alle energie naar de plant en de bloemen gaat.
2. Kruisen
Als de bloemen van de potentiële ouders beiden bloeien, worden deze gekruist. Het stuifmeel van de meeldraden van de vaderbloem wordt er af geklopt en opgevangen. De stamper van de moederbloem wordt hier vervolgens in gedoopt. Dit wordt herhaald met verschillende bloemen in de tros, om te komen tot voldoende bevruchte bloemen en daarmee voldoende bessen en zaden.
3. Ontwikkeling van bessen
De overige bloemen worden verwijderd. Als de bessen zich beginnen te vormen, wordt er een zakje omheen gedaan om alles bij elkaar te houden.
Per plant wordt meestal een aantal trosjes bevrucht.
4. Bessen oogsten
Na ongeveer 6 weken kunnen de bessen geoogst worden door het trosje (dat in een netje zit) los te snijden en te controleren of alle bessen goed zijn.
5. Zaad winnen
De besjes worden uitgeknepen, de sappen en vliesjes worden verwijderd en het zaad wordt schoon gespoeld. Daarna wordt het zaad gedroogd en kan jarenlang bewaard blijven in een koelkast.
